از آنجائی که در فصل سرما وگاهاّ از اواسط پاییز درجه هوا روند نزولی پیدا میکند عموم رانندگانی که احساس میکنند سیستم خنک کننده ماشین آنها احتیاج به ضد یخ دارد اقدام به تهیه این فراورده مینمایند و بازار این محصول در این فصل هم چنان داغ میشود.

شرکت های مختلفی این محصول را تولید میکنند و در بسته بندی های مختلف به بازار عرضه مینمایند. به همین دلیل تنوع این محصول زیاد بوده و گاهی مشتریان با مشکل انتخاب ضد یخ رو برو میگردند.

در این چند سالی که به حرفه فروش روغن مشغول هستم انواع مختلف ضد یخ ها را چه ایرانی و چه خارجی چه پایه معدنی و چه پایه آلی و چه بنزینی و چه دیزلی و چه الکلی و چه روغنی همچنین سبز و قرمز و آبی و همه را کار کرده ام و برای فروش به مشتریان عرضه نموده ام.

از برند های مختلف و معروفی مثل بهران ، پارس ، ایرانول ، اسپیدی ، کاسپین ، کراپ ، فیروزگام ، تاب کم ، سمن شیمی ، سنان شیمی ، لوکینی ، به تام ، توتال ، لیکومولی گرفته تا برند های رده پایین تری مثل آلتیما ، توسکا ، کانادا و همه و همه را مورد ارزیابی و فروش قرار داده ام و میدانم کدام با کیفیت و کدام دارای کیفیت پائین ، کدام خوب و کدام بد میباشد. کدام غلیظ و کدام رقیق است. کدام معدنی و کدام آلی است ، کدام الکلی و کدام به اصطلاح روغنی است ،کدام باعث خوردگی و پوسیدگی سیستم خنک کننده میشود و کدام از سیستم خنک کننده محافظت میکند.

این موارد را بر حسب تجربیات خودم و فیدبک مشتریان و نظرات آنها ، مسائل و مشکلاتی که گریبانگیر آنها شده است و خیلی از موارد دیگر در طی سالیان متمادی به دست آورده ام.

یکی از دوستان و مشتریانی که دارم آدم فوق العاده حساس ،وسواسی ، نکته سنج ودارای دقت بالا می باشد. او تحصیل کرده کانادا و دارای مدرک دکترای مکانیک از یکی از دانشگاه های معتبر این کشور است و در زمینه خودرو و مسائل مربوط به آن شخص سرشناسی است و خیلی از افرادی که در زمینه مسابقات اتومبیلرانی و تقویت و تیونینگ ماشین فعالیت میکنند ایشان را میشناسند.

فقط از دقت و حساسیت او اگر کمی برایتان بگویم آنوقت متقاعد خواهید شد و اظهاراتم را به راحتی پذیرا می شوید.

یادم هست یک روز پیشم آمد و گفت از هر نوع ضد یخی که داری یک لیتر برای آزمایش به من بده و میخواهم ببینم کدام مناسب است و کدام مناسب نیست.

مثلا برای تست یخ زدگی ضد یخ فرایند خاص و آزمایشات مختلفی را انجام می داد که در ادامه برایتان توضیح خواهم داد.

همان طور که می دانید تمامی ضد یخ ها طبق جدول مندرج در روی آنها بسته به درصد اختلاطی که با آب دارند در درجات مختلف یخ می زنند.

مثلا اگر 25درصد ضد یخ و 75 درصد آب را (1لیتر ضد یخ و 3 لیتر آب) با همدیگر مخلوط نماییم محلول بوجود آمده تا دمای 12- درجه سانتیگراد یخ نمیزند و پایین تر از این شروع به یخ زدن خواهد کرد.

اگر این نسبت به 33 درصد برسد یعنی 33% ضد یخ با 66% آب
( 1لیتر ضد یخ با 2 لیتر آب) مخلوط گردد محلول به وجود آمده تا 18- درجه یخ نخواهد زد و همچنین اگر از نسبت 1به 1 یا 50% ضد یخ و 50 % آب استفاده کنیم تا 37- درجه سانتیگراد محلول حاصل پایداری داشته و یخ نخواهد زد.

پس هرچه مقدار ضد یخ را بیشتر بریزیم و آب کمتر باشد نقطه انجماد پایین تری خواهیم داشت.

*نکته : هرگز از ضد یخ به صورت خالص استفاده نکنید.

بعضی از افراد تصور میکنند که اگر از ضد یخ به صورت خالص استفاده کنند، ایده آل ترین حالت ممکن خواهد بود.

این تصور کاملا اشتباه بوده و به دلایل زیر هیچ شرکت تولید کننده ای استفاده از ضد یخ خالص را توصیه ننموده است.

در حقیقت نقطه انجماد ضد یخ خالص از مخلوط آب و ضد یخ بالاتر بوده و ضد یخ 100% درحدود دمای 18- عملا یخ میزند و کاربرد ندارد. همچنین ضد یخ خالص باعث صدمات جدی به قطعات فلزی و پلاستیکی و لاستیکی سیستم خنک کننده خواهد شد و در نهایت از لحاظ اقتصادی هم مقرون به صرفه نخواهد بود.

خوب حالا بر گردیم به نحوه آزمایش دوست عزیزمان.

ایشان برای انجام آزمایشات از لیوان های پلاستیکی درب دار و یک سرنگ تزریق دقیق به همراه یک دماسنج حرفه ای استفاده میکرد و ابتدا مخلوط های متفاوت با درصد های حجمی مختلف را تهیه میکرد.

مثلا مخلوط 10% و 15%و 20% و....تا مخلوط 90% و 100% حجمی از آب و ضد یخ را بوسیله سرنگ تهیه مینمود و بر روی جداره لیوان درصد آنها را می نوشت،

از آنجائی که ایشان به سردخانه ای دسترسی داشت که قادر بود دمای 55- درجه را تامین کند این مخلوط ها را میتوانست در آنجا قرار دهد و با تغیرات دما لحظه به لحظه وضعیت را برای هرکدام از مخلوط ها گزارش نماید و اطلاعات تجربی و موثقی به دست آورد.

بنابر این وقتی میگفت فلان ضد یخ با این درصد اختلاط در این درجه یخ میزند شک نداشتم که از روی آزمایشات عملی و دقیق آنرا گزارش کرده است.

حدود 12 سال پیش زمستان خیلی سردی داشتیم و یک هفته بارندگی و یخ بندان بود و مردم با چالشهای مختلفی روبرو شدند.

گاز بسیاری از مناطق قطع شد و تردد به شدت با مشکل روبرو شد.

من آن سال از تمام برند های مختلف ضدیخ فروختم و خیلی از مشتریان به خاطر سرمای شدید اقدام به اضافه کردن ضد یخ به خودرو ها ی خود نمودند چون بعضا با یخ زدگی مواجه گردیده بودند.

دربین برند هائی که میفروختم ضد یخی با عنوان آتیرو وجود داشت که در سمنان در زیر مجموعه مهندس غفاری(صنایع شیمیایی غفاری- مالک چسب های دوقلو معروف) تولید و عرضه میگردید.

از آنجائی که برند معروفی نبود و ارزان ترین ضد یخ آن موقع نسبت به برند های دیگر بود همیشه به چشم یک ضد یخ ضعیف به آن نگاه میکردم و مشتریانی که ضد یخ ارزان میخواستند به آنها معرفی میکردم.

یاد دارم مشتریانی که برای ماشین های سنگین مراجعه میکردند چون میخواستند از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد این ضد یخ را با ترس و لرز به آنها می فروختم و تاکید میکردم که درصد اختلاط را حتما رعایت کنند.

یک روز یک مشتری که رانده تریلی بود و هیکلی دقیقا دو برابر من داشت و دارای سیبیل از بنا گوش در رفته و صدای کلفت و جاهل منشی بود به همراه دو دوستش وارد مغازه شدند.

با همان تون صدای کلفت از من پرسید:

از کدام ضد یخ به من دادی؟

پیش خودم هزار سوال و جواب از خودم کردم و گفتم احتمالا اتفاق نا گواری برایش افتاده و چون در این سرما که اکثر ضد یخ ها یخ زده اند، او هم با مشکلی مواجه شده و الان با دوستانش برای درگیری به مغازه مراجعه کرده اند.

در همین فکر ها بودم که یادم آمد از بخت بد به او ضد یخ آتیرو فروخته ام. داشتم خودم را آماده اتفاقات بد میکردم و در ذهنم شیشه های خرد شده مغازه را تصور میکردم و در پی راه فراری میگشتم تا به کسی از همسایگان اطلاع دهم و یا در صورت امکان به پلیس 110 زنگ بزنم و از مخمصه نجات پیدا کنم.

در همین حین ضد یخ آتیرو را به او نشان دادم و گفتم:

فکر میکنم از این بردید؟

به دوستانش نگاهی کرد و گفت:

آره همین بود.

و بعد به من گفت از همین به دوستام بده ببرن.

شوکه شدم و بعد از اینکه به ذهنم کمی مسلط شدم گفتم:

از این ضد یخ بهتر هم داریم اگه خواسته باشید؟

نگاهی به من کرد و گفت:

من خیلی ساله که راننده ام و خیلی جاها رفته ام و خیلی تجربه دارم.

تو این سرمای این هفته که همه جا یخبندان شده بود ما با اکیپی از رانندگان در فیروزکوه گیر افتاده بودیم و قادر به حرکت نبودیم.

درجه حرارت به شدت کاهش پیدا کرد و مجبور شدیم توقف کنیم. همه کامیون ها را خاموش کردند و صبح که بلند شدیم در کمال ناباوری دیدیم که اکثر کامیونها علی رغم داشتن ضد یخ ، یخ زده اند.

من و یک نفر دیگر از این قاعده مستثنی بودیم و علت را که جویا شدم فهمیدم به خاطر استفاده از ضد یخ آتیرو بوده است.

به راستی این ضد یخی که فکر میکردم کیفیت پایینی داشته باشد برعکس دارای کیفیت خیلی بالائی بود.با دوستم تماس گرفتم و موضوع را مطرح کردم. اتفاقا او نیز اشاره کرد که در انجام آزمایشاتی که کرده بود این ضدیخ در کمال ناباوری از آزمایشات سربلند بیرون آمده بود و در رده ضد یخ هایی نظیر مِهر بهران و فیروزگام قرار گرفته بود. تحقیق کردم و فهمیدم مواد اولیه آن نیز از شرکت هاینسمن آلمان وارد شده است و خلاصه اینکه شرکت چسب سمنان این محصول با کیفیت را تولید کرده بود.

در حال حاضر چند سالی است که این محصول بنا به دلایلی تولید نمیگردد.و جای خالی آن را هر ساله دربین ضدیخ های دیگر مشاهده می نماییم.

نکته دیگری که در این مطلب لازم می دانم بیان کنم این است که وقتی که درصد ضدیخ مخلوط شده با آب پایین باشد. در سرمای شدید و بحرانی محلول یخ میزند ولی نه مثل یخ زدگی آب خالص. چون آب خالص وقتی که یخ میزند انبساط حجمی یخ حاصل شده و نیروی آن به قدری زیاد است که باعث ترکیدن سیلندر میگردد. ولی مخلوط آب و ضدیخ وقتی که یخ میزند به شکل برفک (مانند یخمک) می شود که خیلی قدرت ترکیدن سیلندر را ندارد ولی هیچوقت نباید ریسک کرد و درصد ضد یخ را کم ریخت چون اختلال دیگری که بوجود می آید این است که وقتی این محلول خاصیت یخمکی پیدا میکند باعث اختلال حرکت و گردش آب می شود و چه بسا ممکن است در قسمتی مثل رادیاتور که به علت مسدود بودن مسیر توسط ترموستات ، آب موقتا گردش نمیکند، پس از یخمکی شدن و بعد از اینکه سیلندر گرم میشود و ترموستات باز میشود بعلت عدم گردش آب در رادیاتور موتور رفته رفته گرم شود و در نهایت به جوش آمده و باعث صدمات جدی به سر سیلندر و در نهایت سوختن واشر سرسیلندر گردد که به اصطلاح میگویند ماشین آب و روغن قاطی میکند.

پس این تصور غلط که ماشین شبها در پارکینگ و جای گرم قرار دارد و وقتی روشن است آب در گردش است و یخ نمیزند باور کاملا غلطی است و باعث نمیشود که شما از ریختن ضدیخ معاف شوید و یا کمتر بریزید.

موردی بوده که طرف با ماشین بدون ضد یخ جوش آورده است. دلیل آن نیز واضح است که شرح دادیم. در ابتدا ماشین روشن میشود و ترموستات بسته است. راننده نیز به خاطر سرد بودن هوا اقدام به روشن نمودن بخاری می کند.اتفاقی که می افتد این است که آب درون رادیاتور به علت نبود ضدیخ و راکد بودن کاملا یخ میزند و در خوشبینانه ترین حالت اگر باعث ترکیدگی رادیاتور نگردد دیگر جریان آب قادر به حرکت نیست. پس از گرم شدن تدریجی موتور و داخل ماشین و یا حرکت در مسیر سربالائی که موتور داغ می شود ترموستات باز می شود ولی آبی گردش نمیکند و رادیاتور یخ زده است و به مرور ماشین گرمتر و گرمتر می شود و اگر راننده آگاه نگردد ماشین جوش آورده و صدمه جدی می بیند.

همیشه سعی کنید از برند های معتبر که ضدیخ های استاندارد تولید میکنند استفاده کنید و به این مورد نیز توجه داشته باشید که بعضی از برند ها از واحد کیلوگرم برای بیان مقدار ضد یخ استفاده می کنند و بعضی دیگر از واحد لیتر. چون یک لیتر ضدیخ از یک کیلو گرم بیشتر است اکثر شرکت ها از واحد 1 کیلوگرم استفاده می کنند که کمتر از یک لیتر ضدیخ است.

رنگ ضدیخ های پایه معدنی نیز اکثرا سبز فسفری و یا سبز متمایل به زرد میباشد. ولی در بعضی از ماشینهای آسیای شرقی مثل تویوتا و هیوندا و کیا رنگ ضد یخ قرمز رنگ است و در برند های اروپائی مثل بنز و بی ام و آبی رنگ هستند که بیشتر از دسته ضدیخ های پایه آلی می باشند. این ضد یخ ها ماندگاری بالائی دارند و عاری از هر گونه فسفات ، سیلیکات ، نیتریت و بورات می باشند.این محصولات به گونه ای طراحی شده اند که باعث حفاظت فوق العاده و استثنائی از انواع فلزات به کار رفته در سیستم خنک کننده می شوند که هم در ماشین های بنزینی و هم در دیزلی ها و گاز سوز ها مورد استفاده قرار میگیرند. در اکثر آنها مواد ضد خوردگی آلی با فناوری های بر پایه OAT  فرموله شده اند که در مقایسه با ضدیخ های معمولی دارای محافت بیشتر و طولانی تر به همراه ماندگاری بالاتر می باشند.

ودر پایان موارد ایمنی و بهداشتی را که در حین استفاده باید رعایت شوند متذکر میشوم.

• از تماس ضدیخ با پوست و چشم ها به شدت دوری نمائید.در صورت تماس با چشمها به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشورید.

• ضدیخ به علت سمی بودن قابل آشامیدن نمی باشد. در صورت آشامیدن به هیچ عنوان با اقدام به القاء حالت تهوع سعی در بالا آوردن محلول ننمائید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.

• دور از دسترس اطفال نگهداری نمائید.

• پس از استفاده دست های خود را با آب فراوان و صابون بشوئید.